De actualiteit van de laatste maanden en de conclusies van de Bijzondere COVID-19-Commissie bevestigden het belang van de intenties uit de gewestelijke beleidsverklaring: het is van essentieel belang de sector van de ouderenbegeleiding te herbekijken en het aanbod in Brussel te verbeteren. Na bijna twee jaar overleg met het werkveld zullen enkele cruciale stappen concreet vorm krijgen.
De sector reguleren om het aanbod beter af te stemmen op de vraag
Een eerste cruciale stap is de herziening van de ordonnantie van 24 april 2008 betreffende de voorzieningen voor opvang of huisvesting van bejaarde personen.
Die herziening voert een aantal verbeteringen in om de sector van de huisvesting voor ouderen te verbeteren. Dat gebeurt onder meer door een erkenning van onbepaalde duur en een systeem van tussentijdse sancties en administratieve boetes in te voeren, maar ook door het systeem van specifieke vergunningen tot ingebruikneming en exploitatie aan te passen.
De herziening van deze ordonnantie is bedoeld om de sector stabieler en kwaliteitsvoller te maken. De recuperatie van niet-bezette bedden is een van de mechanismen waarin de ordonnantie voorziet om het aanbod beter te beheersen en projecten uit te werken voor meer kwaliteitsvolle voorzieningen, die beter beantwoorden aan de behoeften van de ouderen. Het aantal beschikbare bedden is immers te hoog.
Momenteel zijn er 15.266 bedden erkend door Iriscare, maar waren slechts 11.400 ervan bezet tijdens de referentieperiode, het tweede kwartaal van 2021. Die grote kloof toont aan dat er momenteel te veel erkenningen in omloop zijn en dat het belangrijk is het Brusselse huisvestingsaanbod te blijven herbekijken, zodat het beter aansluit bij de behoeften van de Brusselaars.
Door administratieve boetes op te nemen in het ontwerp, zal het ook mogelijk zijn doeltreffender druk uit te oefenen op instellingen die de normen niet naleven.
Het was dus absoluut noodzakelijk de ordonnantie in kwestie te herzien. Het was dan ook een kantelpunt toen de Brusselse Hoofdstedelijke Regering ze op donderdag 20 oktober in vierde en laatste lezing goedkeurde. In het najaar wordt het ontwerp voorgelegd aan het Brussels Parlement, zodat het in werking kan treden vanaf 1 januari 2023.
Wat nog moet volgen: de hervorming van de erkenningsnormen, de ontwikkeling van de sociale serviceresidenties en de uitbreiding van thuisdiensten
We weten dat het van fundamenteel belang is de begeleiding van ouderen in rusthuizen opnieuw uit te denken en bij te stellen. Het volstaat niet langer om bewoners “op te vangen” in zorginstellingen. We moeten zorgen voor onze ouderen in een leefomgeving. Daarom is Iriscare van start gegaan met de hervorming van de erkenningsnormen voor rusthuizen en rust- en verzorgingstehuizen. Daarbij is het de bedoeling het welzijn te verbeteren van de bewoners, maar ook van de professionals die er werken. De filosofie achter deze hervorming is dat die instellingen een kwaliteitsvolle leefomgeving kunnen worden, die openstaat voor de buitenwereld. Die hervorming van de normen en de ermee gepaard gaande maatregelen worden momenteel nog besproken met de sector.
Verder stimuleren we de ontwikkeling van sociale serviceresidenties. Die moeten toelaten het begeleidingsaanbod uit te breiden voor betrekkelijk zelfredzame ouderen die niet langer thuis willen leven, maar die ook niet meteen naar een rusthuis willen.
Tot slot steunen we sinds het begin van de legislatuur de thuisdiensten, om het aantal arbeidskrachten bij die diensten uit te breiden en ze betaalbaarder te maken. De begeleiding van ouderen moet immers opnieuw gekalibreerd worden als geheel, zodat iedereen kan rekenen op een dienstenaanbod dat aangepast is aan zijn of haar behoeften.
Minister Maron ziet het zo: “De goedkeuring van dit ontwerp van ordonnantie vormt een kantelpunt. Ze maakt bovendien deel uit van een samenhangend geheel: alle hervormingen – gaande van die in rusthuizen en thuisdiensten tot de ontwikkeling van de dagcentra en sociale serviceresidenties – hebben immers één gemeenschappelijk doel: beter inspelen op de behoeften van ouderen in Brussel en hun levenskwaliteit, de zorg voor hen en hun begeleiding verbeteren.”