In Brussel neemt het druggebruik in de openbare ruimte toe. Daarom heeft de Stad Brussel in mei 2022 de risicobeperkende gebruiksruimte GATE geopend. Dat unieke centrum in Brussel helpt zowel de levenskwaliteit van druggebruikers in onzekere situaties te verbeteren als rust te brengen in de openbare ruimte. De naam GATE symboliseert ook een toegangspoort tot een zorg- en ondersteuningstraject.
Het onthaal- en zorgcentrum biedt mensen met een verslaving die in erg onzekere situaties leven (vaak daklozen) een ruimte waar ze onder het toezicht staan van een team van gezondheids- en welzijnsprofessionals en een veiligheidsagent. Iets meer dan twee jaar nadat GATE de deuren opende, zijn de resultaten in het activiteitenverslag overtuigend. Het gaat onder andere om het beperken van druggebruik in de openbare ruimte: meer dan zeven op tien begunstigden zeggen dat als dit centrum niet bestond, ze geen ander alternatief zouden hebben dan op straat drugs te gebruiken. Concreet kon het centrum in de geëvalueerde periode meer dan 12.000 consumpties in de openbare ruimte voorkomen. Voor Philippe Close, burgemeester van de Stad Brussel, biedt GATE een oplossing om het drugsprobleem in Brussel aan te pakken: “Hard en doeltreffend optreden tegen dealers alleen volstaat niet. We moeten drugsverslavingen ook blijven behandelen als een echt volksgezondheidsprobleem. Het uitgangspunt blijft hetzelfde: drugsverslaafden uit de openbare ruimte halen en naar een zorgtraject begeleiden om ze van hun verslaving af te helpen.”
De risicobeperkende gebruiksruimte doet immers meer dan rust brengen in de openbare ruimte en de risico’s rond druggebruik verminderen. Ze vormt ook een toegangspoort tot een zorgtraject voor mensen voor wie dat door hun leefomstandigheden anders ondenkbaar zou zijn. GATE is niet louter een plek voor druggebruik onder toezicht, maar vooral een totaaloplossing waar begunstigden een arts kunnen raadplegen, sociale en administratieve zaken in orde kunnen brengen en begeleid worden bij de nodige stappen naar hun herstel. Bijna 60% van de bezoekers deed een beroep op de consultatieruimte (medische wachtdienst, verpleegkundigen, sociale dienst). Tot slot laat GATE toe contact te maken met anderen. Het centrum bevordert gemeenschapsacties, biedt workshops en klusjes en verwijst door naar andere gezondheidsdiensten.
Een langverwachte oplossing
De opening van GATE in mei 2022 was een grote stap voorwaarts om de risico’s rond druggebruik te verminderen en de volksgezondheid in Brussel te bevorderen. De vzw Transit en het Medisch-Sociaal Opvangcentrum van Brussel bieden al meer dan 25 jaar psychologische, medische en sociale ondersteuning aan mensen met een verslaving. Tot voor kort bestond er echter geen wettelijk kader voor hun consumptiepraktijken. Nu is er met de risicobeperkende gebruiksruimte eindelijk een veilige, legale en aangepaste plek om psychoactieve stoffen te gebruiken in gecontroleerde hygiënische omstandigheden. Het is evenwel geenszins de bedoeling om druggebruik aan te moedigen of te banaliseren.
Veelbelovende resultaten
Sinds zijn opening heeft GATE 972 verschillende mensen verwelkomd. De meesten van hen (70%) kwamen rechtstreeks uit de dichtstbijzijnde wijken. Het centrum voorziet dus voornamelijk in een lokale behoefte, want zodra ze hun drugs hebben gekocht willen begunstigden slechts een beperkte afstand afleggen. De resultaten tonen aan hoe belangrijk dit initiatief is, dat toelaat zorgtrajecten aan te bieden op maat van druggebruikers. “De Stad Brussel en haar OCMW’s hebben hun verantwoordelijkheid genomen,” vervolgt Philippe Close, “en vandaag zien we dat de eerste resultaten positief zijn. Ze moedigen ons aan onze weg te vervolgen. Onze kop niet in het zand steken, maar structurele oplossingen bieden en meer rust brengen in de openbare ruimte: dat zijn onze prioriteiten.”
Hoewel de risicobeperkende gebruiksruimte geen zaligmakend antwoord is op een complexe problematiek, is ze een essentieel onderdeel van het ondersteuningsnetwerk voor de meest kwetsbare mensen.
Kom meer te weten over GATE in deze video op de website van TRANSIT en in het activiteitenverslag 2022-2023.
Contact
pers@iriscare.brussels
